Bolesti zavisnosti i njihov uticaj na mentalno zdravlje
Bolesti zavisnosti predstavljaju ozbiljan globalni problem, prvenstveno zbog njihove sve veće učestalosti, ali i posljedicama koje ostvaljaju na zdravlje i druge sfere funkcionisanja pojedinca i njegovog šireg okruženja. Postoje različite vrste zavisnosti i po opštim karakteristikama one imaju sličan način djelovanja, dok su specifičnosti određene zavisno od same supstance, te odatle postoji tipologija i opšta […]
Bolesti zavisnosti predstavljaju ozbiljan globalni problem, prvenstveno zbog njihove sve veće učestalosti, ali i posljedicama koje ostvaljaju na zdravlje i druge sfere funkcionisanja pojedinca i njegovog šireg okruženja.
Postoje različite vrste zavisnosti i po opštim karakteristikama one imaju sličan način djelovanja, dok su specifičnosti određene zavisno od same supstance, te odatle postoji tipologija i opšta svojstva svake od njih pojedinačno.
U ovom članku ćemo se konkretno baviti uticajem psihoaktivne supstance – droga na mentlano zdravlje čovjeka. Iako postoji mnogo različitih tipova droga, njihovo djelovanje je u ovom smislu identično. Upotreba droga ima direktno djelovanje na centralni nervni sistem, posebno na mozak. Upotreba droge izaziva promjene u hemijskoj ravnoteži mozga, utičući na neurotransmitere poput dopamina, serotonina i noradrenalina. Ove promjene mogu dovesti do intezivnih emocionalnih iskustava, ali istovremeno mogu izazvati ozbiljne poremećaje u mentalnom zdravlju. Osobe koje postanu zavisne od droga često se suočavaju sa različitim mentalnim zdravstvenim izazovima. Depresija, anksioznost i paranoja su samo neki od problema sa kojima se zavisnici mogu suočiti. Osim toga zavisnost često dovodi do problema sa samopouzdanjem što dodatno otežava proces ozdravljenja. Upotreba droga može dovesti do ozbiljnih psihičkih poremećaja. Na primjer, psihoze, shizofrenija i bipolarni poremećaji su često povezani sa dugotrajnom upotrebom određenih supstanci. Ovi poremećaji značajno otežavaju svakodnevni život pojedinca i često zahtijevaju posebne tretmane. Zavisnost od droge često ide ruku pod ruku sa samopovređivanjem i suicidalnim mislima. Osobe koje se bore sa zavisnošću mogu doći do tačke kada osjećaju da nemaju izlaza i da je njihov život postao nepodnošljiv. Ovo je posebno izraženo kod onih koji pate od dubokih depresivnih stanja izazvanih upotrebom supstanci.
Prevencija upotrebe droga i tretman bolesti zavisnosti ključni su u očuvanju mentalnog zdravlja. Edukacija o rizicima upotrebe droga i pravovremeno prepoznavanje problema mogu pomoći u sprečavanju dugoročnih posljedica. Tretman obuhvata terapiju, medicinsku podršku i psihosocijalnu podršku kako bi se pojedinci oslobodili zavisnosti i poboljšali svoje mentalno zdravlje. Prevencija upotrebe droge zahtijeva holistički prisup koji obuhvata obrazovanje, razvoj vještina, podršku zajednice i usmjeravanje ka pozitivnim alternativama. Ova kombinacija mjera može znatno smanjiti rizik od zavisnosti i doprinijeti očuvanju mentalnog zdravlja pojedinca.
Dakle, bolesti zavisnosti, posebno one povezane sa drogama, imaju veliki uticaj na mentalno zdravlje pojedinca. Razumijevanje veze između zavisnosti i mentalnih poremećaja ključno je za razvoj efikasnih strategija prevencije i tretmana.
Važno je naglasiti potrebu za psihijatrijskim i psihološkim kontaktom u tretmanu i liječenju, a od strane okruženja značaj podrške i empatije ne bi li se tretirale sve polsjedice po mentalno zdravlje koje upotreba droga sa sobom donosi i ostavlja u životima pojedinaca i svih onih uključenih u njihovo funkcionisanje, prvenstveno porodice i prijatelja.
Ovaj članak je izrađen u okviru projekta ,,Osnaži programe, znanja i vještine” implementiranog od strane ,,NVO CAZAS” I NVU ,,Hepatitis Crna Gora” a uz podršku Ministarstva zdravlja Crne Gore.