Probiotici i naš imunitet
Od svih preparata koji se koriste za prevenciju i očuvanje zdravlja, probiotici su ubjedljivo među najbrojnijima.
Termin probiotik prvi put je upotrebljen 1953 godine. Na sam pomen probiotika njihovo dejstvo se vezuje na zaustavljanje dijareje, ipak njihov uticaj na naše zdravlje je mnogo veći.
Naime, naš probavni system predstavlja jedan složeni sistem u kome domaćini crijevna mikroflora žive u ravnoteži. Mikrofloru čine svi mikroorganizmi u crijevima, i to u najvećoj mjeri anaerobne bakterije, ali i gljivice (kvasci), prabakterije, virusi i protozoe.
Mikroflora je važna za regulaciju i razvoj funkcije imunog sistema, zaštitu od infekcija, odbranu od alergena i patogenih mikroorganizama. Ako mjerimo težinu naših bakterija u našim crijevima onda bi to bilo 0,5 do 2 kg.
Po definiciji SZO probiotici su živi mikro-organizmi koji kada se primene u određenoj količini obezbjeđuju poboljšanje zdravlja domaćina. Veliki dio imunskog sistema se nalazi u zidu digestivnog trakta. To je prva barijera u odbrani organizma. Bakterije digestivnog trakta su neophodne za njegovu normalnu fiziološku funkciju. Laktobacili i bifidobakterije svojim antimikrobnim dejstvom utiču na lokalni imunitet u digestivnom traktu kao i na opšti imunitet. Crijevna flora, a sa njom i naš imuni sistem je najčešće narušena kod nepravilne ishrane, stresnih situacija, korišćenje ljekova (uglavnom antibiotika).
Probiotici imaju antioksidativno dejstvo, modulacije imunog odgovora, sprečavaju adheziju (ljepljenje) štetnih faktora za ćelije crijeva, sintetišu digestivne enzime i vitamine, smanjuju pH vrijednost kolona, olakšavaju varenje hrane, sintetišu mukus, vezuju slobodne radikale, poboljšavaju resorpciju vitamina i mineral, te na taj način podižu naš imuni odgovor.
Značajni parametri za selekciju efikasnih probiotika su: njihova otpornost na želudačnu kisjelinu, njihova otpornost na žučne soli (problem prolaska kroz duodenum), sposobnost adhezije za ćelije epitela tankog crijeva (jejunumaiileuma) ili debelog crijeva, sposobnost proizvodnje antimikrobnih faktora, sposobnost stimulacije mukoznog imunog sistemasa ili bez stimulacije sistematskog imuniteta, efikasnost preživljavanja u GIT nakon unošenja, dužina boravka i stepen kolonizacije GIT.
Dok riječ probiotik označava samu bakteriju, prebiotik označava molekule ugljenih hidrata (tzv. Ologosahraida) koji predstavljaju hranu za probiotike. Prebiotici nisu bakterije, već kompleksni ugljeni hidrati, koji su eksluzivna hrana probiotika. Oni nakon unošenja takođe ne oštećuju niti stižu do debelog crijeva, gdje – zbog činjenice da se na ovom mjestu sakuplja pretežno svarena hrana – vlada relativni nedostatak hranljivih materija, pa oni mogu poslužiti kao isključiva hrana korisnim bakterijama, i tako pomažu opstanak i razmnožavanje probiotika.
Najčešći prebiotici koji se dodaju probioticima su pektini, frukto oligosaharidi, inulin, laktuloza. Oni se prirodno nalaze u banani, jabukama, limunu, cikoriji, bijelom luku, praziluku, artičokama, špargli, a inulin često se dodaje mliječnim proizvodima.
Izvor: Tea Medica
mr spec pharm Djulija Hadzibeti